kancelaria@adwokat-biernacki.pl
+48 696 214 081

Najogólniej rzecz ujmując ostatecznie za proces płaci strona przegrywająca. Poprzestanie jednak na tym byłoby odpowiedzią niepełną.

Nie każda sprawa kończy się zasądzeniem całości dochodzonego roszczenia. W razie częściowego uwzględnienia żądań koszty zostają wzajemnie zniesione (tzn. obie strony zostają obciążone kosztami dotychczas poniesionymi, co jednocześnie załatwia kwestię ich wzajemnych rozliczeń z tytułu kosztów procesu) lub stosunkowo rozdzielone (np. sąd obciąża jedną ze stron kosztami w wysokości 40% kosztów, a drugą 60%). Trzeba przy tym wskazać, że jeśli przeciwnik uległ tylko nieznacznie, to sąd może nałożyć na drugą stronę obowiązek zwrotu całości kosztów procesu.

 

Niekiedy pozwany może nie zostać obciążony kosztami procesu pomimo przegrania sprawy. Dzieje się tak w sytuacji kiedy pozwany przy pierwszej czynności procesowej uznał żądanie pozwu, i jednocześnie wcześniej nie dał powodu do wytoczenia sprawy. W pewnych przypadkach może to dotyczyć zbyt wczesnego wytoczenia powództwa, które nie było konieczne.

W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może nie obciążać strony przegrywającej kosztami, albo zasądzić od niej tylko część kosztów. Jest to jednak instytucja wyjątkowa i stosowana nader rzadko. Wskazać tu można takie powody jak szczególny przebieg postępowania, wyjątkowo trudna sytuacja majątkowa, rodzinna i życiowa strony przegrywającej sprawę, etc.

Jeżeli natomiast koszty wywołane zostały niesumiennym lub niewłaściwym postępowaniem strony, wówczas sąd – niezależnie od wyniku sprawy – może obciążyć nimi tę stronę.

Gdy strony w toku sprawy dojdą do porozumienia i zawrą ugodę, wówczas zasadniczo koszty znosi się wzajemnie (strony zostają obciążone kosztami dotychczas poniesionymi). Nie jest to jednak rozstrzygnięcie obligatoryjne. Nic bowiem nie stoi na przeszkodzie (poza wolą stron), by postanowić odmiennie i koszty np. stosunkowo rozdzielić, albo postanowić o obciążeniu nimi w całości jednej ze stron.

Należy wskazać, że wydatki ponoszone w przypadku sądowego postępowania cywilnego można rozdzielić na koszty procesu i koszty sądowe. Koszty procesu to wydatki jakie ponosi strona procesu by dochodzić swych praw (powód), lub by się bronić (pozwany). Przy czym muszą to być wydatki celowe i niezbędne. Wlicza się do nich m. in. wynagrodzenie adwokata (wg stawek określonych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości), jeśli strona go ustanowiła. Koszty sądowe z kolei obejmują opłaty (np. wpis sądowy od pozwu) i wydatki (np. zwracane świadkom koszty przejazdu do sądu, zwrot kosztów poniesionych przez powołanych do sprawy biegłych, koszty przeprowadzenia innych dowodów).

 

W przypadku kosztów sądowych strona może zostać zwolniona z obowiązku ich uiszczenia. Może to wynikać z sytuacji materialnej strony, która nie mogłaby ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Instytucja zwolnienia od kosztów stosowana jest także z uwagi na rodzaj niektórych spraw i uprzywilejowanie stron uznanych przez Ustawodawcę za słabsze (zwolnienie podmiotowe), np. w przypadku spraw, w których pracownik wnosi pozew przeciwko pracodawcy, strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych, etc. Te podmioty korzystają ze zwolnienia od kosztów sądowych, tzn. tymczasowo nie ponoszą opłat (np. wpisu od pozwu) ani wydatków (np. kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego). Należy jednak pamiętać, iż jest to zwolnienie tymczasowe, ponieważ ostateczne rozliczenie kosztów sądowych następuje w orzeczeniu kończącym postępowanie (wyroku). Sąd może obciążyć nimi przegrywającego przeciwnika, stronę której czynności spowodowały powstanie tych kosztów, lub w ogóle odstąpić od obciążania stron tymi kosztami (poniesie je wówczas Skarb Państwa).

Wpisy z bloga

Podstawowe porady prawne dla każdego

22.07.2014 - 14:50


Dlaczego powinniśmy korzystać z porad prawn...

21.07.2014 - 14:50


Jak nie zapłacić podatku od spadku?

21.07.2014 - 14:50


Prawa pracowników i jak z nich korzystać...

21.07.2014 - 14:50

+ więcej